In mijn begeleiding werk ik vanuit het systemisch perspectief. Dat betekent dat ik niet alleen kijk naar jou als individu, maar ook naar de systemen waarvan je deel uitmaakt — je gezin van herkomst, je familie, je werk, je relaties. Want we staan nooit los van het grotere geheel.
Soms lopen we vast in patronen die niet alleen van onszelf zijn. Patronen die (onbewust) al generaties meegaan. Systemisch werk helpt om die dynamieken zichtbaar te maken, zodat er ruimte ontstaat voor beweging, helderheid en rust.
Systemisch werk
Systemisch werk is een manier van kijken en begeleiden die ervan uitgaat dat ieder mens onderdeel is van meerdere systemen. Het belangrijkste systeem waarin we gevormd worden, is meestal ons gezin van herkomst.
Binnen een systeem zijn bepaalde ‘wetten’ aan het werk: zoals de behoefte aan verbondenheid, evenwicht in geven en nemen, en het respecteren van de juiste plek. Als deze ordening verstoord raakt, bijvoorbeeld door verlies, geheimen of uitgesloten familieleden, kan dat onbewust invloed hebben op ons functioneren in het hier en nu.
Systemisch werk helpt om deze verstoringen te herkennen, te erkennen en weer in balans te brengen.
Systeemdenken
Systeemdenken betekent dat we verder kijken dan de zichtbare symptomen of het individuele verhaal. In plaats van te focussen op wat iemand doet of voelt, kijken we naar waar het gedrag of gevoel een plek heeft in het grotere geheel.
Bijvoorbeeld:
- Draagt iemand (onbewust) een last die eigenlijk bij een ander hoort?
- Neemt iemand een rol op zich die niet past bij zijn of haar plek in het gezin?
- Wordt iemand loyaal aan een oud patroon, uit liefde of bescherming?
Dit perspectief maakt het mogelijk om hardnekkige patronen te begrijpen zonder te oordelen — en dat is vaak al een hele opluchting.
Familieopstellingen
Een familieopstelling is een praktische en vaak verrassend directe werkvorm binnen het systemisch werk. Het brengt de onzichtbare verbindingen, verstrikkingen en dynamieken binnen een systeem letterlijk in beeld.
Dat kan op verschillende manieren:
- Met representanten in een groep: mensen nemen een plek in voor bijvoorbeeld je moeder, vader, broer of een gevoel.
- Individueel: bijvoorbeeld met vloerankers, poppetjes of kaarten.
In een opstelling wordt zichtbaar waar iets vastzit, uit balans is of juist ontbreekt. Wat je vaak merkt, is dat je ineens begrijpt waarom je steeds in een bepaald patroon terechtkomt — en dat je er met zachtheid afstand van kunt nemen. Niet omdat je ‘moet loslaten’, maar omdat je iets mag teruggeven wat niet van jou is.
De methode van familieopstellingen is ontwikkeld door Bert Hellinger, een Duitse therapeut en voormalig priester. Hij ontdekte hoe gebeurtenissen zoals vroeg overlijden, oorlog, verlies of schaamte onbewust kunnen doorwerken in het familiesysteem. Zijn werk vormt de basis van hoe we vandaag de dag met opstellingen werken — en is door velen verder ontwikkeld en verfijnd.
Het verschil met systeemtherapie
Systemisch werk lijkt soms op therapie omdat het diepgaande inzichten kan geven. Toch is het geen systeemtherapie. Waar systeemtherapie valt onder de reguliere GGZ en wordt uitgevoerd door erkende therapeuten, is systemisch werk een coachende benadering. Het helpt je om patronen en dynamieken zichtbaar te maken, zodat er ruimte komt voor verandering.